Time lapse ya da video uzmanı değilim ama time lapse'lerde gördüğüm genel bir soruna dikkat çekmek ve ilgilenen arkadaşlarımıza konuyla ilgili bir kaç ipucu vermek istiyorum.
Time lapse'lerdeki en büyük sorunlardan birisi, ani ışık titreşimleridir. Çekim yapılan kareler arasındaki ışık farklılıkları oldukça göze batar. Manuel modda hem diyafram, hem örtücü hızı, hem de ISO aynı olsa bile, bir kaç saniye aralıkla arka arkaya çekilen iki fotoğrafın pozlanması arasında fark olabiliyor. Bir fotoğraf, bir kaç saniye sonra çekilen diğer fotoğraftan daha parlak çıkabiliyor. Ki bu da, time lapse'lerde ışık zıplaması (Flicker) gibi görünüp, kaliteyi azaltıyor. Bu durum özellikle yapay ışık olan sahnelerde daha da göze batıyor.
Şimdi ben bunu yazdıktan sonra, muhtemelen bana şu soruyu soracak arkadaşlarımız olabilir; ''Aynı diyafram, aynı shutter speed ve aynı ISO ile bir kaç saniye aralıkla iki kare çekmeme rağmen, nasıl oluyor da bir fotoğraf diğerinden daha fazla ya da az pozlanmış oluyor?''
Hemen cevap vereyim, bunun tek sebebi; hiç bir lensin diyaframının kusursuz çalışmaması. :)
Örnek vererek biraz daha açacak olursam, diyelim ki f/8'de çekim yapacaksınız. Makineniz ON konumdayken, deklanşöre basmadan önce, diyafram hep en açık değerinde durur. (Diyelim ki lensinizin en açık diyaframı da f/4 olsun.) Çekim için deklanşöre bastığınız anda, diyafram f/4'ten f/8'e kadar küçülür, sonra yeniden en açık konumuna f/4'e geri döner. İkinci çekim için, aynı değerlerde yeniden deklanşöre bastığınızda, teorik olarak aynı işlem tekrarlanır (yani diyafram f/8'e kadar küçülüp pozlama bittikten sonra yeniden f/4'e kadar açılır.) Ancak maalesef, her iki çekimde, sensöre çarpan ışıkta bir miktar farklılık olur. Çünkü her iki çekimde de, diyafram teorik olarak f/8'e kadar küçülmüş olsa da, aslında diyafram kapanışlarında milimetrik farklılıklar vardır. Diyaframın milimetrik olarak bile az ya da çok kapanması, sensöre çarpan ışık miktarını değiştirir. İşte bu da Time Lapse'lerde, yukarıda bahsettiğim ışık titreşimlerine (flicker'a) yol açar.
Söz konusu problemle ilgili örnek video:
Time-lapse Flicker Example - YouTube
Peki bu sorunu nasıl aşarız? Aşağıdaki adımları uygulayarak, bu titreşim problemlerini azaltabilirsiniz;
1) Vizörden ışık girmesine engel olun. Fotoğraf makinenizin askısı üzerinde bulunan plastik parçayı vizöre takarak, bu kısımdan sensöre sızan ışığı engellersiniz. Eğer askınız yoksa, vizör lastiğinin altına siyah bir karton parçası sıkıştırın, aynı işi görecektir.
2) Fotoğraf makinesinin arkasındaki kırmızı ışığın üzerine 2 kat siyah bant yapıştırın.
3) Menüden ''Auto Lighting Optimizer'' ve ''Noise Reduction'' seçeneklerini kapatın.
4) Yine menüden ''mirror lockup'' seçeneğini aktif duruma getirin. Ayna açılıp kapanırken oluşan titreşimlerin önüne geçer. (Aynasız fotoğraf makinelerinde doğal olarak bu işleme gerek yok :) )
5) Ve en önemlisi; DİYAFRAM KİLİTLEME yapın.
En önemli maddeyi biraz açayım. Diyafram kilitleme yapıldığında, her bir pozlama esnasında, diyaframın yeniden açılıp kapanmasının önüne geçilir. Yani diyaframı kilitlediğiniz zaman, diyaframınız her çekimde sabit kalacak ve böylece ışık titreşimlerinin de önüne geçmiş olacaksınız.
Peki diyaframı nasıl kilitleyeceksiniz?
İki seçeneğiniz var; ya eski lenslerde olduğu gibi manüel diyaframlı bir lens kullanabilirsiniz (her daim kilitli) :), ya da elinizdeki yeni model lensin diyaframını kilitlemek için aşağıdaki taktiği uygulayabilirsiniz;
a) Diyaframı çekim yapacağınız değere ayarlayın ve netlemenizi yapın.
b) Lensi Auto Focus'tan Manuel Focus'a geçirin. (Lensin üzerinde AF'den MF'ye geçin.)
c) Lensi gövdeden ayırmak için bastığınız butona basılı tutun.
d) Aynı anda, diğer elinizle makinenizin önündeki ''DOF Preview'' butonuna basın.
e) Bu iki butona aynı anda basılı tutarken, şimdi diğer parmaklarınızla lensi çok hafif yana çevirin. (Çevirirken netleme halkasına dokunmamaya kesinlikle dikkat edin.)
Böylece lensinizi çekim yapacağınız diyafram değerinde sabitlemiş olup, diyaframın açılış-kapanış mesafe farklılıklarından oluşan ışık titreşimlerinin önüne geçmiş olursunuz.
NOT: E şıkkında yazdığım lensi hafif kenara çevirme işleminde çok dikkatli olmanız gerekir. Olması gerekenden fazla çevirirseniz, lensinizi yere düşürebilirsiniz, aman dikkat! :)
Umarım faydalı olabilmişimdir...
İyi çekimler. :)
